Waarom dit ertoe doet

Wanneer mensen samenwerken in groep brengen ze hun persoonlijkheden, onzekerheden en talenten mee. Ze gedragen zich op een bepaalde manier en nemen specifieke rollen op. Groepsdynamica bestudeert de effecten van deze rollen en gedragingen op andere individuele teamgenoten, en op de groep als geheel.

Effectief samenwerken betekent moeite doen om in groep een gemeenschappelijk doel te bereiken. Dat klinkt goed. Jammer genoeg zijn er een hoop uitdagingen die de kop op kunnen steken binnen afzonderlijke groepen of tussen groepen onderling. Hieronder enkele voorbeelden:

Halo-effect

Dit type referentie-effect zorgt ervoor dat mensen gevoelens over een bepaald kenmerk van iemand of iets overdragen naar andere niet-gerelateerde kenmerken. Iemand die groot is wordt bijvoorbeeld als betrouwbaarder beschouwd, of je kunt er verkeerdelijk van uitgaan dat wanneer de collega, naar wiens intelligentie je bent gaan opkijken, met een nieuwe aanpak komt, dit automatisch betekent dat het een goed idee is om haar advies op te volgen.

Begin- of Recentheidseffect

Waarnemingen tonen aan dat informatie die aan het begin (begineffect) of aan het einde (recentheidseffect) van een vergadering of lezing wordt besproken, beter wordt onthouden of meer wordt gewaardeerd dan de informatie in het midden.

Bandwagon-effect

Soms gaan mensen sneller iets doen of geloven, naarmate meer mensen dat ook lijken te doen. Omwille van dit 'meeloopeffect' kunnen de eigen overtuigingen of principes soms genegeerd worden om deel uit te kunnen maken van de grotere groep.

Verborgen agenda's en andere manipulatieve technieken

Mensen kunnen gefocust lijken op de huidige taken, terwijl ze in werkelijkheid mensen proberen te winnen voor hun persoonlijk standpunt, ook al is dit niet de beste optie voor het team. Andere soorten manipulatieve technieken om voor uit te kijken zijn pseudorationaliteit, schuldopwekkend gedrag, verbale agressiviteit (vermomd als assertiviteit) en verkeerd gebruik van macht.

Sociaal lummelen

Wanneer mensen in groep werken, hebben ze soms de neiging om minder tijd en energie te investeren in het voltooien van een bepaalde taak dan wanneer ze alleen aan deze taak zouden werken. Door deze vorm van 'sociaal lummelen' (social loafing) betekent meer mensen inzetten op een project niet noodzakelijk dat er ook meer werk verzet zal worden.

Groepsdenken

Teamleden kunnen het ook wel eens te goed vinden met elkaar. De groep wordt steeds meer relatiegericht in plaats van doel- of taakgericht. Kritisch denken wordt steeds meer losgelaten en individuele leden uiten hun twijfels alsmaar minder. Teamgeest wordt belangrijker gevonden dan resultaten en hoewel deze overmoed op korte termijn voor een leuke sfeer kan zorgen, heeft het rampzalige gevolgen op lange termijn.